Coutelas(-d'Alemagno)
Iris germanica
Iridaceae
Nom en français : Iris d'Allemagne.
Descripcioun :Aquéu coutelas, naturalisa desempièi de tèms, èi lou mai coumun que siegue. Se recounèis eisadamen à si flour d'un poulit vioulet prefouns. Èro planta dins li jardin d'Alemagno à l'Age-mejan.
Usanço :Lou rizoumo, empouisounant fres, sarié bon contro lou tussi en poudro. Lou fau ramassa, pela e lou bèn faire seca avans que de se n'en servi. Es utilisa peréu pèr se lava li péu de tèsto o chivu s'amas mies. Li flour soun diuretico.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Muraio
- Roucas
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pas couneigudo
Ref. sc. : Iris germanica L., 1753
Póumounello(-saupicado)
Pulmonaria saccharata
Boraginaceae
Àutri noum : Erbo-de-la-courado, Erbo-dóu-poumoun, Póumounello.
Noms en français : Pulmonaire saupoudrée, Pulmonaire d'Italie.
Descripcioun :Aquesto erbo-de-la-courado trachis dins li blachiero, li faio e lis óuriero de bos. Se recounèis à si fueio d'estiéu pulèu larjo, saupicado de bèlli taco blanco e 1,5 à 2,5 cop pu longo que larjo. Li flour soun, en generau, bluio à vióuleto tre la debuto. Es uno meno endemico dis Aup dóu miejour. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Li flour e li fueio soun manjadisso cruso o cuecho. Sèmblo agué li mémi prouprieta que Pulmonaria officinalis, planto cultivado, sarié espetouranto e sudourifico (principe di signaturo - li fueio tacado dounon d'èr à un póumoun).
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pulmonaria
Famiho : Boraginaceae
Ordre : Ordre pas nouma
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 16 à 19 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco : Meno endemico
Mars à Jun
Liò : Blachiero
- Faio
- Óuriero de bos
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropo
Ref. sc. : Pulmonaria saccharata Mill., 1768