Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Pin-gavot
Pinus sylvestris
Pinaceae
Àutri noum : Pignastre, Pin-coumun, Pin-sóuvage, Pichot-pin, Pignet.
Noms en français : Pin sylvestre, Pin de Riga.
Descripcioun :Lou pin-gavot trachis dins li relarg montagnous tre 400 m. Se recounèis à sa rusco roujo e à sis aguio courto e un pau verdalo. Es un aubre souvènt torso.
Usanço :"Las caissos de mouort (caissos das paures) soun en pin vèrt" coume "lous bachasses", F. Graglia, Valdeblore (06) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Servié peréu pèr faire li cadiero Ibid. Pamens, à la Baumo (04), L. Collomp afourtis : "Tant bèn ai vist de pin que avien belèu quienge mètro e qu'avien pas'na brancho ! avien tout embracha perqu'èro defendu de coupa un aubre vèrt [...] se coupavo rèn que lou bouosc sec ou bèn un aubre que secavo [...] " Ibid.
Port : Aubre
Taio : 3 à 30 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 2,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 400 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Pinedo
- Pelouso
- Roucas
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus sylvestris L., 1753