Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Gruas
Cytisus scoparius
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Genèst.
Nom en français : Genêt à balais.
Descripcioun :Aquéu genèst, proun coumun en Éuroupo e en Franço, se vèi gaire au nostre, aleva en auto Prouvènço ounte pòu èstre aboundant. I'agrado li relarg sènso cauquié, pamens se vèi quàsi pas en Prouvènço séusouso ounte èi remplaça pèr l'argèiras, Cytisus spinosus. Lou gruas ié sèmblo, pamens à ges d'espino e si tijo an soulamen 5 costo. Li dòusso, un cop maduro, soun negrasso e peludo.
Usanço :Lou gruas, dins li relarg ounte trachis, servié à faire d'escoubo. Se manjo pas que caup d'alcalouïde dangerous. Li flour soun diuretico e, richo en flavounouïde, soun bono pèr la circulacioun dóu sang. La spartehino caupudo dins li ramo a d'ùni prouprieta cardiaco e abourtivo.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 3 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cytisus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Champino
- Ermas
- Camin
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Cytisus scoparius (L.) Link , 1822
(= Sarothamnus scoparius (L.) Wimm. ex W.D.J.Koch )