Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Borbori
Bunias erucago
Brassicaceae Cruciferae
Noms en français : Bunias fausse roquette, Masse au bedeau.
Descripcioun :Planto annalo d'auturo mejano (20 à 50 cm) que se recounèis à si cambo cuberto de glando roujo, à si fueio d'en aut que dounon d'èr à-n-aquéli de la rouqueto jauno (aquéli d'en bas soun mai retaiado) e subretout à si fru cresta. En mai d'acò a uno forto oudour quouro fretas si fueio.
Usanço :Es uno planto proun acro que fai pissa. Se pòu pamens manja cruso o cue. Lou noum proupousa èi pas prouvençau, mai vèn de la tiero de R.J. Carbonel : Noms patois des plantes d'Entraygues et de Mur-de-Barrez (Aveyron) 1904, Académie de géographie botanique.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 (80) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Bunias
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 8 à 14 mm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à avoust
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Bunias erucago L., 1753