Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Alegue
Asphodelus cerasiferus
Xanthorrhoeaceae Asphodelaceae
Àutri noum : Pourracho, Bastoun-blanc, Asfodèlo.
Nom en français : Asphodèle-cerise.
Descripcioun :L'alegue trachis dins la garrigo roucaiouso, pas trop liuen de la mar, ounte pòu crèisse à mouloun. Li fueio soun di tres coustat, pleno e verdalo, e si racino soun tuberouso. Èi pas ramificado coume sa cousino Asphodelus ramosus, e, pèr la pas counfoundre, fau verifica que lou boursoun madur fague mai de 8 mm. Asphodelus albus, éu, trachis en mountagno.
Usanço :L'alegue èi pas di mai utilisa. Li flour soun manjadisso e li racino soun estado manjado dóu tèms di carestié. La racino èi couneigudo pèr faire pissa.
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Asphodelus
Famiho : Xanthorrhoeaceae
Famiho classico : Asphodelaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 20 à 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto de coustiero
Abriéu à mai
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Roucaio
- Duno
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenomediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Asphodelus cerasiferus J.Gay, 1857