Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Pimpinello(-à-berrugo)
Poterium verrucosum
Rosaceae
Àutri noum : Armentalo-fèro, Freissineto.
Nom en français : Pimprenelle à fruits verruqueux.
Descripcioun :Aquesto pimpinello-à-berrugo trachis dins la garrigo e li tepiero seco de nòsti colo. Sèmblo proun à la pimpenello, Poterium sanguisorba, mai es uno planto pu pichoto e li fueioun an de dènt mai prefoundo. Lou soulet biais segur de la destria èi de regarda li fru que soun eici forço berrugous (fotò). Coumpara emé la pimpinello que ié sèmblo proun.
Usanço :Coume pèr sa cousino, li fueio aduson un bon goust de nose o de coumcoumbre à l'ensalado champanello. Ero proun acampado e de cop que i'a cultivado à passa tèms. La planto sarro li car e ajudo à la couagulacioun dóu sang. Sèr pèr sougna li plago e li bruladuro.
Port : Erbo
Taio : 8 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Poterium
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 20 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à juliet
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Champino
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Poterium verrucosum Link ex G.Don, 1832
(= Sanguisorba verrucosa A. Braun, 1867 )