Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Fragoun(-di-gràndi-flour)
Potentilla grandiflora
Rosaceae
Nom en français : Potentille à grandes fleurs.
Descripcioun :Lou fragoun-di-gràndi-flour es uno planto coumuno que trachis dins li pelouso e roucaio d'auto mountagno, ounte rebalo au sòu ; pamens li tijo en flour mounton. Èi cubert de péu e fai de flour jauno, un pau grosso. Li fueioun soun pèr tres e soun acaba pèr de péu argenta, e peréu dessouto sus li costo.
Usanço :A bessai li mémis usanço que d'àutri fragoun : lucha contro la cagagno e sarra li car (presènci de tanin).
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Potentilla
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 20 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1500 à 2700 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Roucaio
- Pelouso
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuropo
Ref. sc. : Potentilla grandiflora L., 1756