Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Figuiero
Ficus carica
Moraceae
Àutri noum : Figuiero-fèro, Figuiero-d'ase, Figuiero-de-porc, Figuiero-cabrau.
Noms en français : Figuier, Figuier comestible.
Descripcioun :La figuiero es un aubre, souvent un aubret, bèn couneigu. De saupre que ço que manjan èi, d'un biais boutani, un "faus fru". Dins la figo que sèmblo uno urno, s'atrobon de flour mistoulino que devran èstre fecoundado pèr de pichots insèite, (lou Blastophaga) que passon d'uno figo à l'autro. Li pichots akène que trouban dins la figo soun li "vertadié fru" de la planto.
Usanço :I'a dos meno de figo. Li figo di figuiero-cabrau soun pas manjadisso que caupon un fube de blastofage (figo flour) au contro di "figuiero femello" (figo fru).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Ficus
Famiho : Moraceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Paret
- Escoumbre e proche dis oustau
- Baragno
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ficus carica L., 1753