Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Erbo-de-coucu
Digitalis lutea
Plantaginaceae Scrophulariaceae
Àutri noum : Erbo-à-coucu, Erbo-di-dedau, Erbo-à-dedau, Digitalo jauno.
Nom en français : Digitale jaune.
Descripcioun :Grando planto bèn drecho que pòu faire fin qu'à un mètre emé de lòngui fueio coume de lanço. Se recounèis à si flour jauno en tube e clinado que fan d'espigo.
Usanço :L'erbo-de-coucu es uno planto forço empouisounanto bèn couneigudo pèr soun acioun sus lou cor. Quàuqui flour abaston pèr faire un arrèst cardia. Acò s'apren à la digitalino que dèu èstre bèn dousado pèr servi en medecino. Avans de counèisse aquelo prouprieta, li fueio de digitalo servien pèr sóuda li plago meme li pu marrido.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Digitalis
Famiho : Plantaginaceae
Famiho classico : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
- Colo
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Digitalis lutea L., 1753