Balsamino(-glandulouso)
Impatiens glandulifera
Balsaminaceae
Autre noum : Barsamino.
Noms en français : Balsamine de l'Himalaya, Balsamine glanduleuse.
Descripcioun :Vaqui uno balsamino que nous vèn de l'Imalaia. Es une grando planto que trachis dins li lono e proche de ribiero. Se recounèis à si fueio dentado emé de glando roujo e groupado pèr 3 e mai. Li flour van de rose à pourpre. Coume pèr tóuti li basalmino, li fru madur peton dins li det.
Usanço :La planto douno lou bòmi, fai pissa e caga. Èi tambèn un antiseptique.
Port : Grango erbo
Taio : 1 Ã 1,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Impatiens
Famiho : Balsaminaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 1700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto envahissènto
Juliet à óutobre
Liò : Ribiero
- Lono
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Asìo-Sud
Ref. sc. : Impatiens glandulifera Royle, 1833
Bello-dono
Atropa belladonna
Solanaceae
Àutri noum : Erbo-empouisounado, Boutoun-negre, Mourello-furiouso, Pouisoun.
Noms en français : Belladone, Bouton-noir.
Descripcioun :La bello-dono es uno grando erbo renadivo à port d'aubret que viéu pas gaire de tèms. Se recounèis eisa à si flour en campano brunello e si fru negre un cop madur.
Usanço :Touto la planto (fueio, fru...) caup proun d'alcalouïde dangeirous coume l'atroupino e l'iociamino que sèrvon aro en medecino (anestesìo). A l'age-mejan fasié partido di poutingo di masclo. Se saup peréu que li richo italiano de la Reneissènço se metien de jus de boutoun-negre dins lis iue pèr groussi si vistoun (marco de l'amour!).
Port : Aubret
Taio : 40 Ã 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Atropa
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Mèfi !
Liò : Esclargiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Roucaio
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Atropa belladonna L., 1753