Erbo-dóu-mau-de-dènt
Hyoscyamus niger
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.
Nom en français : Jusquiame noire.
Descripcioun :L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.
Usanço :"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753
Cerfuei(-d'or)
Chaerophyllum aureum
Apiaceae Umbelliferae
Nom en français : Cerfeuil d'or.
Descripcioun :Lou cerfuei-d'or se rescontro en mountagno dins li relarg umide. Au contre de si cousin dóu group Chaerophyllum hirsutum, a pas li petalo ciliado ; emai d'acò li tijo soun tacado de rouge (fotò) ço que permes de lou recounèisse. Pamens avisas-vous que lou fru siegue daura e que lou darrié tros di fueio siegon pounchu pèr pas counfoundre emé Chaerophyllum temulum que ié sèmblo proun.
Usanço :Li racino dóu cerfuei-d'or soun manjadisso. De li faire couire fai disparèisse l'asprun.
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1(1,5) m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Bos fres
- Óuriero de bos
- Prado umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Chaerophyllum aureum L., 1752