Juliano
Hesperis matronalis
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Cassouleto, Joulieto, Jouliano, Jouriano.
Nom en français : Julienne des dames.
Descripcioun :La juliano es uno grando planto emé de flour quouro blanco, quouro vióuleto, segound li pèd. Li fueio soun peréu proun chanjadisso, mai o mens pelouso. Se recounèis à si grapo de flour que li petalo soun quàsi redouno e à si boudousco sus li coustat e pulèu torso. Es uno planto naturalamen raro en Prouvènço que recerco li relarg umido, mai de cop que i'a naturalisado à parti de grano ourticolo.
Usanço :Li flour e li jòuini flour se manjon en ensalado. Se fai un òli emé li grano. Ei tambèn uno planto vertuouso contro lou tussi, lou mau-de-terro, lou prussi e qu'ajudo à pissa.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 80 (100) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hesperis
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Valoun umide
- Colo
Estànci : Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hesperis matronalis L., 1753
Verno-negro
Frangula alnus
Rhamnaceae
Àutri noum : Pudis, Trantanèu.
Noms en français : Bourdaine, Bois-noir.
Descripcioun :La verno-negro es un aubret pas gaire coumun au nostre, alor que s'atrobo proun en Lengadò o dins lis Aup dóu Nord. Sèmblo forço à-n-un nesprun ; pamens se recounèis à si jóuini ramo negro tacado de blanc (lenticello - vèire la fotò) e tambèn sis estimate soun souda. A ges d'espino. Trachis en ribo de ribiero sus cauquié o dins li palun e li tourbiero séusouso.
Usanço :La rusco èi vertuouso contro lou quiéu tapa (faire uno tisano emé 2 g de rusco dins 200 mL d'aigo boulènto). Aquelo rusco fai peréu raca, s'èi necite. Èro proun emplegado peréu pèr sougna li moureno e li bèrbi. Fau saupre que li fru (verd, rouge, pièi negre), coume la rusco soun empouisounant que caupon d'alcalouïdo espsicoutropo.
Port : Aubret
Taio : 1 à 4 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Frangula
Famiho : Rhamnaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 à 7 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Ribiero
- Palun
- Tourbiero
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Frangula alnus Mill, 1768
(= Frangula dodonei Ard., 1766 )