Plaucho
Heracleum sphondylium subsp. elegans
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grande berce, Berce commune.
Descripcioun :Grando planto, fin qu'à 1,50 m, que vèn en mountagno basso e dins li colo (subsp. sphondylium) emé de brout (oumbello) de la grosso. Se recounèis à si gròssi fueio coumpausado de large fuioun. La subsp. elegans, presentado aqui, a de fuioun proun divisa (fotò).
Usanço :Au contro de sa cousino la plaucho dóu Caucaso (H. mantegazzianum), empouisounanto, aquelo èi manjadisso e vertuouso. Dins li relarg ounte èi coumuno (fai un pau caud au nostre), li jóuini fueio soun manjado en ensalado e peréu cuecho. Se fai uno aigo-ardènt emé li grano qu'ajudo à digeri e qu'apasimo. Ei couneigudo peréu pèr éstre acalouranto, bono contro l'ipertesuro e proun encaro.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Heracleum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ermas
- Ribiero
- Esclargido
- Camin
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Heracleum sphondylium subsp. elegans (Crantz) Schübler & G.Martens, 1834
Erbo-dóu-mau-de-dènt
Hyoscyamus niger
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.
Nom en français : Jusquiame noire.
Descripcioun :L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.
Usanço :"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753