Maussible
Helleborus foetidus
Ranunculaceae
Àutri noum : Braio-de-loup, Erbo-dóu-fiò, Cist, Pisso-can, Marsiblo.
Noms en français : Hellébore fétide, Pied de griffon.
Descripcioun :Planto que flouris d'ouro à la fin de l'ivèr. Fai de meno de cascavèu emé de bord vióulet (fotò), soun li sepalo. Li fueio soun forço retaiado.
Usanço :Lou maussible à l'age-mejan èro emplega pèr lucha contro la foulié. E i'a pas gaire pèr sougna li bèsti gasta pèr de vipèro. Siegue en fretant la pèu emé li fueio, siegue en faguènt un "setoun" : la cambo o la racino de maussible èi rintrado souto la pèu pèr faire uno poustèmo que tiro lou mau (O. Madon).
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Helleborus
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
- Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Helleborus foetidus L., 1753
Ferìgou
Lavandula angustifolia
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Devèndo, Lavando, Lavando-fino, Douvèndo, Badasso.
Noms en français : Lavande à feuilles étroites, Lavande vraie.
Descripcioun :Quouro se parlo de lavando, au nostre, se parlo de ferìgou o de devèndo. Es uno planto que vèn bèn dins li relarg roucassous de mountagno majamen sus lis adré. Se recounèis à soun espigo noun ramificado e à si fueio estrecho.
Usanço :Li proumiéri lavando fuguèron culido tre lou siècle XIXen ("culi li lavando dins lou sóuvage"). A la fin dóu siècle tout acò èi bèn engibra. Lis ome o li femo e lis enfant, segound li relarg, van dins li baiassiero emé lou voulamo e la trousso (lou guenchoun) pèr n'en faire la recordo. A la debuto dóu siècle XXen, aparèisson li proumié champ e li destilarié. Lis annado 1930 fuguèron l'age d'or de la lavando. Aro se n'en cultivo enca 4000 eitaro.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Labiales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterranenco-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Lavandula angustifolia Mill., 1768
(= Lavandula vera DC., 1915 )