Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Gencià na, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Acètou
Rumex arifolius
Polygonaceae
Àutri noum : Acèti, Aigreto.
Noms en français : Rumex à feuilles d'arum, Rumex alpestre.
Descripcioun :L'acétou o l'acèti coume se dison lis eigreto en mountagno (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60)
, trachis dins li relarg à rousage e li faio. Es uno planto proun proche de Rumex acetosa, coumuno en basso Prouvènço, pamens a de fueio pu larjo que dounon d'èr à li dóu sangueiroun .
Usanço :Coume lis à utris eigreto, es uno planto manjadisso (tian, meleto...), pamens fau pas trop n'en manja malodi l'acide óussali qu'èi marrit pèr li rèn. La planto èi peréu vertuouso (vèire çai-souto).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 Ã 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rumex
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : 4 Ã 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 Ã 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à rousage
- Prado à rousèu
- Faio
- Camin
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Rumex arifolius All., 1773
(= Rumex alpestris Jacq., 1762 )