Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Erbo-pradenco
Anthoxanthum odoratum subsp. odoratum
Poaceae Graminaceae
Autre noum : Erbo-de-prat.
Nom en français : Flouve odorante.
Descripcioun :L'erbo-pradenco trachis dins li relarg pulèu umide e au lume coume lis esclargiero de fourèst. Se recounèis à sis enflourejado qu'un cop maduro soun jauno e lusènto. Se regardas li flour veirés que li glumo soun forço diferènto, uno grosso e uno pichoto. La subsp. odorata èi lisco sus si lemma. La lengueto èi longo e bourdado de péu (fotò).
Usanço :L'erbo-pradenco a uno bono óudour de fen sega e pòu servi pèr n'en faire de tè (vertuous contro lis espaime). Perfumo la car (cambajoun "au fen"). Pamens à forto doso la coumarino, que douno la coulour jauno, es empouisounanto (dicoumaròu -anti vitamino K).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60(100) cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Anthoxanthum
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 9 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Prado umido
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Anthoxanthum odoratum subsp. odoratum L., 1753