Lavanèso(-dóu-levant)
Galega orientalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso(-dóu-levant).
Nom en français : Galéga d'Orient.
Descripcioun :La lavanèso-dóu-levant se pòu trouba, raramen cultivado, dins d'ùni champ de noste relarg. Nous vèn dóu Caucase ounte trachis naturalamen. Coume sa cousino, Galega officinalis, sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu founs e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto cultivado pèr lou fen, proun richo en prouteino (porto de noudule racinàri emé Rhizobium galegae que fisso lou diazoute de l'èr). Au contro de la lavanèso, la planto èi pas empouisounanto, pamens suporto pas la secaresso.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 200 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Mai à avoust
Liò : Champ
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Èst
Ref. sc. : Galega orientalis Lam., 1788
Tè-di-paure
Lythrum salicaria
Lythraceae
Àutri noum : Crèsto-de-gau, Erbo-de-cierge, Erbo-de-ciro, Erbo-de-la-pòu.
Noms en français : Salicaire, Herbe aux coliques.
Descripcioun :Grando planto de roubino, de canau e de ribiero bèn drecho, e di flour vióuleto que fan uno longo espigo. La planto s'atrobo d'en pertout e tiro l'iue de jun à setèmbre. Se pòu pas engana.
Usanço :Lou tè-di-paure èi di proun vertuous : li flour sougnon la fouiro, lou mau de vèntre e d'estouma, e soun bono pèr la circulacioun dóu sang. Se bèu en infusioun (50 g de flour sèco pèr un litre d'aigo) o peréu en sirop (faire macera li flour emé de mèu). Parèis meme que soun bono contro la raumido de pèu (egzema). Dins lou TdF es escri que li gènt de Cadarousso n'en prenien après qu'aguèsson agu uno grosso pòu.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 200 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lythrum
Famiho : Lythraceae
Ordre : Myrtales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Lythrum salicaria L., 1753