Lavanèso
Galega officinalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso.
Noms en français : Galéga officinal, Rue-de-chèvre.
Descripcioun :La lavanèso nous vèn d'Éuropo dóu levant e d'Asìo mounte trachis naturalamen. Eici s'atrovo, raramen, en ribo d'aigo e dins li prado umido. Sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu clar e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto empouisounanto pèr lou bestiàri quouro es en flour e un cop seco : 100 g de lavanèso seco douno la mort pèr la fedo que pòu pu alena. Fai pissa, abeissa la glicemìo e èi peréu galatougèno. Li flour seco se prènon en tisano, pamens mèfi que n'en fau pas trop metre.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Sud-Èst
Ref. sc. : Galega officinalis L., 1753
Tamisié
Dioscorea communis
Dioscoreaceae
Àutri noum : Sage-màri, Vigno-blanco, Sege-màri, Selet-de-nosto-damo.
Noms en français : Tamier, Herbe aux femmes battues.
Descripcioun :Lou tamisié es uno liano que trachis dins li relarg umide de colo e basso mountagno. Se recounèis à si fueio lusènto e en cor e pièi à si fru roujo.
Usanço :La racino de tamisié èi couneigudo pèr apasima li macaduro, li mau d'os e àutri doulour. Basto de la trissa e n'en freta sus la péu. P. Lieutaghi raporto que dins lis annado 1940, un capelan de la santo-Baumo n'en adoubavo uno poumado, op.cit. p. 534. Ei peréu uno erbo diuretico.
Port : Liano
Taio : 1 à 4 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dioscorea
Famiho : Dioscoreaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Ribiero
- Esboudèu
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Dioscorea communis (L.) Caddick & Wilkin, 2002
(= Tamus communis L., 1753 )