Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 Ã 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 Ã 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Erbo-à -nòu-camiso
Thapsia villosa
Apiaceae Umbelliferae
Nom en français : Thapsie.
Descripcioun :L'erbo-à -nòu-camiso trachis dins li relarg roucaious sènso aubre. Si fueio soun pelouso sus li dos faço, 2 à 3 cop divisado e penado emé li darrié tros pulèu óuvalo. D'aquéli d'en aut, soubro pu que la guèno espesso. Lis brout de flour jauno an de 12 à 30 rai sènso bratèio e li fru soun ala e porton ges de péu.
Usanço :La rusco de racino de sa cousino, Thapsia garganica, que trachis à l'entour de la Mar, es emplegado pèr sougna li mourdeduro de bèsti. Se fai peréu un emplastre. Sèmblo que l'erbo-à -nòu-camiso èi quà si tant vertuouso, èi peréu di proun purgativo.
Port : Grando erbo
Taio : (0,3)0,5 Ã 1(2) m
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Thapsia
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 Ã 6 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Tepiero seco
- Cresten
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Thapsia villosa L., 1753