Verno-negro
Frangula alnus
Rhamnaceae
Àutri noum : Pudis, Trantanèu.
Noms en français : Bourdaine, Bois-noir.
Descripcioun :La verno-negro es un aubret pas gaire coumun au nostre, alor que s'atrobo proun en Lengadò o dins lis Aup dóu Nord. Sèmblo forço à-n-un nesprun ; pamens se recounèis à si jóuini ramo negro tacado de blanc (lenticello - vèire la fotò) e tambèn sis estimate soun souda. A ges d'espino. Trachis en ribo de ribiero sus cauquié o dins li palun e li tourbiero séusouso.
Usanço :La rusco èi vertuouso contro lou quiéu tapa (faire uno tisano emé 2 g de rusco dins 200 mL d'aigo boulènto). Aquelo rusco fai peréu raca, s'èi necite. Èro proun emplegado peréu pèr sougna li moureno e li bèrbi. Fau saupre que li fru (verd, rouge, pièi negre), coume la rusco soun empouisounant que caupon d'alcalouïdo espsicoutropo.
Port : Aubret
Taio : 1 à 4 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Frangula
Famiho : Rhamnaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 à 7 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Ribiero
- Palun
- Tourbiero
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Frangula alnus Mill, 1768
(= Frangula dodonei Ard., 1766 )
Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )