Fenoui
Foeniculum vulgare subsp. vulgare
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Fenoun.
Noms en français : Fenouil, Fenouil commun.
Descripcioun :Lou fenoui, es uno planto bèn couneigudo que trachis dins la garrigo e lis ermas. Se recounèis à si flour jauno e au goust anisa de si flour, fueio o grano. Coumpara pamens emé lis à utris Apiaceae di flour jauno, s'avès pòu de vous engana.
Usanço :Se manjon li jóuini fueio, forço goustouso, en ensalado. Li cambo e li fueio se meton dins lou bouto-à -couiro. Li grano soun bono coume assabourin. Ajudo à lucha contro lou gounflige (carminativo). Pèr acò bouta à macera li flour dins l'aigardènt quà uqui semano, ço que dounara la "fenouieto". Se pren pèr digeri e "acò fai petia" (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Se pòu prendre peréu en tisano pèr lis enfant.
Port : Grando erbo
Taio : 2 Ã 2,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Foeniculum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 Ã 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Jun à avoust
Liò : Garrigo
- Ermas
- Camin
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Foeniculum vulgare subsp. vulgare Mill., 1768
Vióuleto
Viola odorata
Violaceae
Autre noum : Vióuleto-fèro.
Nom en français : Violette odorante.
Descripcioun :Demié li vióuleto sènso cambo, èi la mai eisado d'èstre segur. Fai de fiéu (estouloun) que couron sus lou sòu, si fueio soun quà si roundouno e sènt qu'embaumo. Lis estipulo soun larjo emé de franjo courteto (fotò). Pòu i'agué de bastard emé V. alba e V.suavis.
Usanço :Li fueio se manjon en ensalado o peréu bouta dins la soupo. Dins vòsti pastissarié poudès i'apoundre li flour que soun poulideto. Li vióuleto soun vertuouso contro lis enfecioun e li destourbo respiratiéu. Lis erbouristo se n'en servon pèr sougna tout un fube de malautié.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 20 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Viola
Famiho : Violaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 12 Ã 14 mm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à abriéu
Liò : Champ
- Sebisso
- Orle de bos
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Sud
Ref. sc. : Viola odorata L., 1753