Erbo-de-santo-Claro
Chelidonium majus
Papaveraceae
Àutri noum : Clareto, Erbo-d'esclaire, Dindouliero, Saladuegno, Celidòni.
Noms en français : Chélidoine, Éclaire.
Descripcioun :L'erbo-de-santo-Claro, trachis dins li escoumbre e li relarg umide. Flouris pulèu d'ouro, pièi li fru soun alounga (2 à 4 cm), un pau torso e boussela.
Usanço :Desempièi l'Antiqueta, s'èi toujour pensa que sougnavo la visto e meme la dounavo tournamai is avugle ; d'aqui tóuti li noum en raport emé lou vèire : erbo-d'esclaire, erbo-dóu-vèire... Pièi, emé lou principe di signaturo de Paracelse (siècle XVIe), s'èi pensa que sougnavo li proublèmo de bilo (la sèbo a la memo coulour que la bilo) e de fege. Sèmblo subretout bono pèr sougna la pèu e li berrugo (erbo-dei-barrugo, Fourcauquié). Aro s'utiliso peréu coume antispasmoudico e sedativo.
Port : Erbo
Taio : 15 Ã 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chelidonium
Famiho : Papaveraceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 Ã 3 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 1700 m
Aparado : Noun
Mars à juliet
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Muraio
- Proche d'aigo
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Subrecousmoupoulito
Ref. sc. : Chelidonium majus L., 1753
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 Ã 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 Ã 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 Ã 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768