Bourso-à-pastre
Capsella bursa-pastoris subsp. pastoris
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Erbo-dóu-cor, Erbo-de-l'evangèli, Carnié-de-pastre, Nastou-fèr, Nestoun.
Nom en français : Bourse-à-pasteur.
Descripcioun :Lou biais lou mai eisa pèr la recounèisse èi de segur si pichot boursèu en formo de cor (l'erbo-dóu-cor) que dounon d'èr i bourso di pastre d'à passa tèms. Coume flouris dins li champ quàsi tout de long de l'annado es eisa de la rencountra. Isto peréu la meno rubella, rouginasso, emé de boursèu un pau mai larg.
Usanço :La bourso-à-pastre rintro dins la coumpousicioun de l'ensalado champanello, mai tout se manjo dins aquelo planto, di racino i flour. De la meme famiho que la moustardo (Brassicaceae), n'a tambèn un pau lou goust. Li chinés la cultivon coume liéume. Ei couneigudo peréu pèr èstre vertuouso contro li proublèmo de circulacioun dóu sang (cambo lourdo, moureno...).
Port : Erbo
Taio : 5 à 40 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Capsella
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 3 mm
Flourido : Printèms
Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Janvié à desèmbre
Liò : Champ
- Ermas
- Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Capsella bursa-pastoris subsp. pastoris (L.) Medik., 1792
Fenoui
Foeniculum vulgare subsp. vulgare
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Fenoun.
Noms en français : Fenouil, Fenouil commun.
Descripcioun :Lou fenoui, es uno planto bèn couneigudo que trachis dins la garrigo e lis ermas. Se recounèis à si flour jauno e au goust anisa de si flour, fueio o grano. Coumpara pamens emé lis àutris Apiaceae di flour jauno, s'avès pòu de vous engana.
Usanço :Se manjon li jóuini fueio, forço goustouso, en ensalado. Li cambo e li fueio se meton dins lou bouto-à-couiro. Li grano soun bono coume assabourin. Ajudo à lucha contro lou gounflige (carminativo). Pèr acò bouta à macera li flour dins l'aigardènt quàuqui semano, ço que dounara la "fenouieto". Se pren pèr digeri e "acò fai petia" (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Se pòu prendre peréu en tisano pèr lis enfant.
Port : Grando erbo
Taio : 2 à 2,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Foeniculum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Jun à avoust
Liò : Garrigo
- Ermas
- Camin
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Foeniculum vulgare subsp. vulgare Mill., 1768