Erbo-de-la-routo
Botrychium lunaria
Ophioglossaceae
Àutri noum : Desferro-miòu, Desferro-muou, Desfero-mulet, Erbo-dóu-matelot.
Nom en français : Botryche lunaire.
Descripcioun :L'erbo-de-la-routo es uno planto sènso flour (teridoufito) proun curiouso, emé uno foundo facho d'uno partido esterlo penado en formo de "fueio" e uno partido fertilo au bout d'un pecou ounte soun estaca lis espourange. La meno lunaria se recounèis à si tros de foundo en formo de miejo-luno emé de costo en ventau.
Usanço :Aquelo planto èro couneigudo à l'age-mejan pèr agué de poudé magi coume lou de rendre invesible se l'acampas lou souar de pleno luno, o pèr saupre l'aveni. Ei couneigudo peréu pèr sougna li mau de vèntre (cagagno), majamen aquéli di règlo (principe di signaturo). Se cresié peréu que lou miòu perdié soun ferre se ié marchavo dessubre (desferre-miòu, TDF).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Botrychium
Famiho : Ophioglossaceae
Ordre : Ophioglossales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Prado umido
- Pelouso
Estànci : Subremediterran à Aupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Botrychium lunaria (L.) Sw., 1802
Sà uvi(-d'Etioupìo)
Salvia aethiopis
Lamiaceae Labiaceae
Nom en français : Sauge d'Éthiopie.
Descripcioun :La sà uvi-d'Etioupìo, qu'a d'Etioupìo que lou noum (óurigino éurasiatico) sèmblo proun à la touto-bono en mai pichoto. Pamens èi mai lanouso, a mens d'óudour e flouris forço. Un cop se, li sepalo pougnon. Es uno planto que s'atrobo mens qu'à passa tèms. Coumpara emé la touto-bono que ié sèmblo un pau.
Usanço :Mens couneigudo que lis à utri sà uvi, sis usanço poudrien pamens èstre proche. Lucho contro l'inflamacioun, li fèbre e la doulour ; èi peréu antisepti.
Port : Grando erbo
Taio : 20 Ã 70 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 Ã 18 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Ermas
- Colo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Salvia aethiopis L., 1753