Santìssimo
Astrantia major
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grande astrance, Grande Radiaire.
Descripcioun :La (lou) santìssimo (J.-L. Domenge, op.cit. p. 58), es uno planto coumuno de mountagno, e tras que poulido. Trachis dins li relarg umide e fres, coume li prado umido e lis orle de fourèst. La cambo èi boutisso e li fueio descoupado de 5 à 7 tros. I'a pas trop pèr s'engana. La subsp. involucrata, presentado, a un gros invoulucre, que li fueioun soun forço mai grand que li flour (x 1,5 à 2 fes mai long). Coumpara emé la santìssimo-di-pichot que ié sèmblo proun.
Usanço :La racino èi vertuouso contro lou quiéu tapa, d'efèt ajudo à caga e peréu à pissa. D'un biais generau, èi tounico pèr la digestioun. Èi dounado i bèsti pèr lou ruscle.
Port : Grando erbo
Taio : 0,2 à 0,6(1) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Astrantia
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 700 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado umido
- Prado de rousèu
- Orle de bos
- Ribiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Astrantia major L., 1753
Tè
Anthyllis vulneraria subsp. alpestris
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Galasset, Galassoun, Jalassoun.
Nom en français : Anthyllide alpestre.
Descripcioun :Aquéu tè s'adrobo dins li pelouso aupenco ounte trachis en mato. Li fueio basalo (mai pas aquéli de bas de cambo) an quàsi tóuti qu'un soulet fueioun, au contro dis àutri subsp. (fotò).
Usanço :Li meno de tè soun couneigudo en Éuroupo pèr sougna li plago, macaduro, bruladuro emai li proublèmo de pèu coume la raumido. Au nostre lou tè es acampa coume purgatiéu contro lou quiéu tapa e coume depurativo (P. Lieutaghi, op.cit. p. 80). Li jóuini fueio soun manjado cuecho en Bousnìo (F. Couplan, op.cit. p. 207).
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Anthyllis
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 2,5 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1800 à 2800 m
Aparado : Noun
Abriéu à avoust
Liò : Pelouso
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuroupenco
Ref. sc. : Anthyllis vulneraria subsp. alpestris (Kit.) Asch. & Graebn., 1908