Sangueiroun(-en-cilindre)
Arum cylindraceum
Araceae
Àutri noum : Figueiroun, Rasin-de-serp, Caulet-de-serp, Erbo-dragouno, Erbo-di-porc.
Noms en français : Arum des Alpes, Gouet des Alpes.
Descripcioun :Aquest sanguieroun, rare au nostre, trachis dins li blachiero e li faio. Se destrìo de Arum italicum bèn mai coumun, que soun espadice èi prim e vióulet (jaune encò de A. italicum) e de Arum maculatum que li fueio soun pas jamai tacado e gaire sagitado, e emé uno espato mai estrecho e mens duberto. Apoundèn que la cambo de flour èi eici tant longo que li pecou di fueio.
Usanço :Dèu agué, cresèn, li mémi prouprieta que lou sanguieroun coumun.
Port : Erbo
Taio : 15 à 30 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Arum
Famiho : Araceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1400 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Blachiero
- Faio
- Baus
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Éuropenco
Ref. sc. : Arum cylindraceum Gasp., 1814
Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )