La(m)pourdié
Arctium minus
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Lampourdoun, Tiro-péu, Arrapo-péu, Rapo-pèu, Erbo-de-la-jaunisso.
Noms en français : Petite bardane, Bardane à petites têtes.
Descripcioun :Lou lapourdié es uno planto bèn couneigudo dis enfant que "se foutien lei pegot dins lei chavus" G. Didon (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Se destrìo de Arctium lappa qu'a si pecou de flour mens long (< 2 cm) e si ramo que retoumbon.
Usanço :"Lou lapourdié es uno bouono tisano [...] es un "dépuratif fantastique" ! Prenès la racino [...] oh petard ! Lou lapourdié, sitot que lei gènt èron un pau patraco, li fahien de tisano de lapourdié : lei netejavo va !" (Ibid.). "E en meme tèms lou mounde lei coupavon, aquélei planto, pasqué entre passavo l'avé, lei chabro, senoun restavo tout coula à la lano, lei bèsti remassavon tout "D. Camatte (Ibid.).
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Arctium
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Arctium minus (Hill) Bernh., 1800
(= Lappa minus )
Sambequié
Sambucus racemosa
Adoxaceae Caprifoliaceae
Àutri noum : Seic, Boumbardié, Sambuquié, Sambechié, Sambiquié.
Noms en français : Sureau à grappes, Sureau de montagne.
Descripcioun :Lou sambequié es un aubret de mountagno que se recounèis eisadamen en fru. Aquéli soun rouge, alor que li dis àutri Sambucus soun negre. Li fueio soun coumpausado de fuioun. A la primo, fai de pichòti flour jauno-verdo.
Usanço :Se fai de counfituro, de sirop, de vin coume pèr lou sambu. Pèr d'ùni sarié meme meiour. Fau saupre que fau pas lou manja cru qu'es un pau empouisounant (la grano), douno la cagagno e lou bòmi, mai un cop cue, i'a pu de dangié. A peréu de prouprieta interessanto, pèr eisèmple contro lou tussi, lou quiéu tapa e mai enca.
Port : Aubret
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Sambucus
Famiho : Adoxaceae
Famiho classico : Caprifoliaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Sambucus racemosa L., 1753