Niello
Agrostemma githago
Caryophyllaceae
Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.
Noms en français : Nielle, Nielle des blés.
Descripcioun :Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.
Usanço :Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo
Liò : Champ
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753
Gripo-ome
Smilax aspera
Smilacaceae Liliaceae
Àutri noum : Gros-grame, Sarsapariho, Arrapo-ome, Tiragasso, Grame-gavouat.
Nom en français : Salsepareille.
Descripcioun :Grando planto escalanto coume uno liano e que s'enviróuto emé si vediho. A d'espino pounchudo, si fueio soun en formo de cor, duro, lusènto e persistènto. Fai de pichòti flour blanco e de fru rouge.
Usanço :Emé li flour se fai de liquour e peréu de tisano (R. Salle & J.-L. Domenge). Li racino soun vertuouso utilisado contro li mau d'os e de pèu, soun peréu bono pèr la circulacioun dóu sang. Li fru se manjon pas (soun un pau empouisounant -saponido-), e nimai li fueio aleva se sias un Schtroumpf. Pamens, parèis que li brout podon èstre manja coume d'espargo.
Port : Liano
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Smilax
Famiho : Smilacaceae
Famiho classico : Liliaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Garrigo
- Baragno
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Smilax aspera L., 1753