Tulipo(-d'Agen)
Tulipa agenensis
Liliaceae Liliaceae
Nom en français : Tulipe d'Agen.
Descripcioun :Aquelo bello tulipo nous vèn d'Asìo, mai fai deja de tèms qu'èi naturalisado au nostre. Trachis dins li champ cultiva e lis ermas. S'atrovo pas gaire, mai quouro n'i'a, pòu n'en agué forço qu'es uno planto rizoumatouso. Emé si fueio pu longo que li flour e si tepalo dóu deforo en pouncho, se destrìo de la tulipo-de-Raddi. Coumpara emé la tulipo-de-Raddi que ié sèmblo proun. Èi marcado sus la listo roujo, en dangié.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 20 Ã 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tulipa
Famiho : Liliaceae
Famiho classico : Liliaceae
Ordre : Liliales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 4 Ã 5 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 400 m
Aparado : Noun
Mars à abriéu
Liò : Champ
- Ermas
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Cèntre
Ref. sc. : Tulipa agenensis DC., 1804
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 Ã 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 Ã 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 Ã 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768