Rudo-de-la-fino
Ruta montana
Rutaceae
Àutri noum : Bono-rudo, Rulo, Ruèlo.
Nom en français : Rue des montagnes.
Descripcioun :Aquelo rudo-de-la-fino, o bono-rudo, porto pas trop bèn soun noum scientifi que vèn pas dins li mountagno. S'atrobo dins li tepiero seco e li roucaio de plano e de colo. Se destrìo de la rudo Ruta angustifolia, mai coumuno, emé soun port. Fai de ramo de flour proun tipico. I'a pas peréu de petalo franjado.
Usanço :Coume si cousino Ruta graveolens e Ruta chalepensis qu'èron cultivado à passa tèms, la rudo-de-la-fino a d'ùnis usanço interessanto. Pèr sougna li plago e li mau de gengivo, contro li verme e pèr faire veni li règlo (de pas prendre encò di femo empregnado).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Ruta
Famiho : Rutaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ruta montana (L.) L., 1756
Espi
Lavandula latifolia
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Espiguet, Espic, Lavando.
Noms en français : Lavande aspic, Grande Lavande.
Descripcioun :L'espi èi la lavando de Basso-Prouvènço. Se rescontro dins li relarg roucassous e secarous. Flouris tre lou mes de Jun. Se destrìo de la lavando fino de soun espigo mens flourido e subretout de si fueio mai largo. En mai d'acò la cambo èi ramificado, coume lou lavandin.
Usanço :L'espi èi pas trop recerca pèr la perfumarié au contro de la lavando. Pòu servi coume sabourun (flour e jóuini fueio). Es uno planto proun vertuouso. L'òli sèr pèr sougna li plago e li macaduro, ajudo à digeri e à durbi l'apeti, fai pissa e tuo li vèrme. Es encaro coulagogo, antispasmoudico, diuretico e sudorifico.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 Ã 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 3 Ã 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Paret
- Pinedo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Lavandula latifolia Medik., 1784