Estanco-biòu
Ononis spinosa subsp. antiquorum
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Tanco-biòu, Restanco-biòu, Avagoun, Ajagoun, Lènte.
Noms en français : Bugrane épineuse, Bugrane des anciens.
Descripcioun :Aquesto planto pulèu bèn couneigudo, trachis dins la garrigo, tepiero seco e ermas. Dins li champ, emé sa forto racino fasié tanca l'arraire adounc li biòu, d'ounte lou noum; la subsp. presentado eici, dóu miejour de Prouvènço, èi di proun espinouso.
Usanço :L'estanco-biòu èi couneigu desempièi li gre (Galien) pèr faire parti li graviho dóu ren ; defèt, la racino èi proun diuretico (mai sènt proun marrit). La planto èi vertuouso tambèn contro lou rà umi de pèu (eczema) bonodi si prouprieta anti-enflamativo. Èi peréu anti-bateriano (gagarisme pèr lou mau de gorjo), lucho contro li champignoun e mai enca.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 Ã 30 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ononis
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 Ã 12 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 600 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Roucaio
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Mediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Ononis spinosa subsp. antiquorum (L.) Arcang., 1882
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 Ã 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 Ã 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 Ã 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768