Maiantème
Maianthemum bifolium
Asparagaceae Liliaceae
Noms en français : Maïanthème à deux feuilles, Petit Muguet.
Descripcioun :Lou maiantème es uno planto pulèu raro au nostre que trachis dins li sòu umide, souto li faiard e li roure ; s'atrovo soulamen dins li relarg de mountagno, e encaro pas d'en pertout. Coume soun noum latin lou dis, l'enflourejado èi pourtado pèr uno cambo ounte s'estacon dos fueio (uno souleto pèr li tijo esterlo). Trachis en coulounìo bonodi soun rizoumo. Douno un fru rouge picouta .
Usanço :Es uno planto empouisounanto, majamen li fru. Emé li fueio, emé retengudo, sarié poussible de n'en faire de tisano pèr lucha contro li mau de garganto en gargarisme o coume espetourant. La planto sarié utilisado, peréu, contro li mau de tèsto e coume tounico pèr li ren.
Port : Erbo
Taio : 8 Ã 15 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Maianthemum
Famiho : Asparagaceae
Famiho classico : Liliaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Faio
- Blachiero
- Pinèdo umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Maianthemum bifolium (L.) F.W.Schmidt, 1794
Serento
Picea abies
Pinaceae
Àutri noum : Serénta, Sarento, Sourento, Serinte, Sùfi.
Noms en français : Epicéa, Épicéa commun.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé lou sapin fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio de la serento soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso, au contro de li dóu sap que soun tóuti dins lou meme plan coume un penche. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno pendoulon, alor qu'encò dóu sap, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho.
Usanço :I'a touto meno d'utilisacioun dóu bos segound sa qualita. La pegoulo (resino) èi di proun vulnerà ri. Foundudo, servié, à passa tèms, pèr sougna li tigno (J.-R. Fortoul). Li jóuini fueio soun manjadisso (ensalado, pèis), an lou goust de citroun.
Port : Aubre
Taio : 10 Ã 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Picea
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Picea abies (L.) H.Karst., 1881