Coutelas(-d'Alemagno)
Iris germanica
Iridaceae
Nom en français : Iris d'Allemagne.
Descripcioun :Aquéu coutelas, naturalisa desempièi de tèms, èi lou mai coumun que siegue. Se recounèis eisadamen à si flour d'un poulit vioulet prefouns. Èro planta dins li jardin d'Alemagno à l'Age-mejan.
Usanço :Lou rizoumo, empouisounant fres, sarié bon contro lou tussi en poudro. Lou fau ramassa, pela e lou bèn faire seca avans que de se n'en servi. Es utilisa peréu pèr se lava li péu de tèsto o chivu s'amas mies. Li flour soun diuretico.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Muraio
- Roucas
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pas couneigudo
Ref. sc. : Iris germanica L., 1753
Epatico-crousado
Lunularia cruciata
Lunulariaceae
Nom en français : Hépatique croisette.
Descripcioun :Es uno epatico pulèu forto que trachis en coulounìo sus lou sòu, souvènt proche d'aigo. Se recounèis eisadamen emé si garbello à proupagulo que dounon d'èr à de mita de luno (Lunaria). Li poro à èr se vèson bèn sus lou dessubre di tale.
Usanço :I'a pas trop pèr s'engana. Coumpara emé l'epatico-di-capèu-pounchu Conocephalum conicum que fai pas jamai de garbello à proupagulo.
Port : Tale coumplèisse
Taio : 1 à 2 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lunularia
Famiho : Lunulariaceae
Ordre : Marchantiales
Coulour de la flour :
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : ges
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 50 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Sòu
- Sòu proche d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Lunularia cruciata (L.) Dumort. ex Lindb., 1868