Frais-di-flour-blanco
Fraxinus ornus
Oleaceae
Autre noum : Frais-de-la-mauno.
Noms en français : Frêne à fleurs, Orne.
Descripcioun :Pichot frais que trachis dins li relarg umide e caud. Se recounèis à si flour blanco qu'an de lòngui petalo primo. Li fueioun soun pu larg qu'encò lou frais, Fraxinus excelsior.
Usanço :Es un aubre qu'es esta planta dins mant'un relarg. A l'incisioun, s'escoulo uno meno de mauno blanco qu'a un goust sucra (sèbo), proun utilisado en Sicilo. La mauno èi lachativo e vertuouso pèr apasima la pèu. Ei di proun utilisado pèr d'ùni crèmo.
Port : Aubre
Taio : 1 à 8 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 cm
Flourido : Printems
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Fourèst de gaudre
- Ribiero
- Pargue
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Eurimediterranenco
Ref. sc. : Fraxinus ornus L., 1753
Ferìgou
Lavandula angustifolia
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Devèndo, Lavando, Lavando-fino, Douvèndo, Badasso.
Noms en français : Lavande à feuilles étroites, Lavande vraie.
Descripcioun :Quouro se parlo de lavando, au nostre, se parlo de ferìgou o de devèndo. Es uno planto que vèn bèn dins li relarg roucassous de mountagno majamen sus lis adré. Se recounèis à soun espigo noun ramificado e à si fueio estrecho.
Usanço :Li proumiéri lavando fuguèron culido tre lou siècle XIXen ("culi li lavando dins lou sóuvage"). A la fin dóu siècle tout acò èi bèn engibra. Lis ome o li femo e lis enfant, segound li relarg, van dins li baiassiero emé lou voulamo e la trousso (lou guenchoun) pèr n'en faire la recordo. A la debuto dóu siècle XXen, aparèisson li proumié champ e li destilarié. Lis annado 1930 fuguèron l'age d'or de la lavando. Aro se n'en cultivo enca 4000 eitaro.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Labiales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterranenco-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Lavandula angustifolia Mill., 1768
(= Lavandula vera DC., 1915 )