Maurello
Chrozophora tinctoria
Euphorbiaceae
Noms en français : Tournesol des teinturiers, Croton des teinturiers.
Descripcioun :La maurello es uno Euphorbiaceae que douno d'èr pulèu à l'erbo-di-toro, Heliotropium europaeum, subretout que trachis dins li champ e flouris peréu à la fin de l'estiéu. Li flour masclo e femello soun desseparado. Se recounèis à si fru en boulo, cubert de berrugo e à si péu estela (fotò).
Usanço :Emé la planto se fasié la tenchuro de viro-soulèu que servié à l'Age-Mejan à l'enluminamen di libre e tambèn pèr acoulouri lou manja. D'efèt chanjo de coulour, passo de blu à rouge, quouro lou mitan es acide (pèr acò se boutié li boursèu dins la pisso). Acò se retrobo dins lou papié Tournesol qu'utiliso la chimìo.
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Chrozophora
Famiho : Euphorbiaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterranenco-Touranieno
Ref. sc. : Chrozophora tinctoria (L.) A.Juss., 1824
Gruas
Cytisus scoparius
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Genèst.
Nom en français : Genêt à balais.
Descripcioun :Aquéu genèst, proun coumun en Éuroupo e en Franço, se vèi gaire au nostre, aleva en auto Prouvènço ounte pòu èstre aboundant. I'agrado li relarg sènso cauquié, pamens se vèi quàsi pas en Prouvènço séusouso ounte èi remplaça pèr l'argèiras, Cytisus spinosus. Lou gruas ié sèmblo, pamens à ges d'espino e si tijo an soulamen 5 costo. Li dòusso, un cop maduro, soun negrasso e peludo.
Usanço :Lou gruas, dins li relarg ounte trachis, servié à faire d'escoubo. Se manjo pas que caup d'alcalouïde dangerous. Li flour soun diuretico e, richo en flavounouïde, soun bono pèr la circulacioun dóu sang. La spartehino caupudo dins li ramo a d'ùni prouprieta cardiaco e abourtivo.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 3 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cytisus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Champino
- Ermas
- Camin
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Cytisus scoparius (L.) Link , 1822
(= Sarothamnus scoparius (L.) Wimm. ex W.D.J.Koch )