Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Espargo-fèro
Asparagus acutifolius
Asparagaceae
Àutri noum : Aspàrgou, Espargasso, Roumanin-couniéu, Roumiéu-couniéu, Pèd-de-Róumi.
Nom en français : Asperge sauvage.
Descripcioun :L'espargo-fèro es uno planto bèn couneigudo de nòsti garrigo e éusiero. A la fin de l'ivèr sort de terro, èi lou moumen de l'acampa ! Pièi la tijo devèn duro coume uno co-rudo. Flouris tardié, raramen avans juliet.
Usanço :Coume l'avèn di, s'acampo à la primo pèr li meleto. La planto èi proun bono pèr la santa, richo en vitamino (A, B, C, PP...) e en sau mineralo (P, Mn...). Fai pissa (óudour de 1,2-ditiole) e es un pau lachativo.
Port : Aubret
Taio : 0,4 à 2 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Asparagus
Famiho : Asparagaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 3 mm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Juliet à óutobre
Liò : Garrigo
- Éusiero
- Champino
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Asparagus acutifolius L., 1753