Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Gencià na, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Seniçoun(-dourounic)
Senecio doronicum
Asteraceae Compositae
Nom en français : Séneçon doronic.
Descripcioun :Aquéu seneçoun trachis, souvènt soulet, dins li pelouso roucaiouso à l'adré de mountagno. Li fueio de la baso soun espesso e bourrihudo dessouto, alor qu'aquéli de cambo soun en lanço. Se recounèis tambèn à sis enflourejado, pulèu grando que dounon d'èr à li de Doronicum. Se destrìo de la meno cousino, Senecio gerardi, que si bratèio dóu deforo soun quà si tant grando qu'aquésti dóu dedins (fotò).
Usanço :Es uno planto vertuouso contro lou tussi, la cagagno, lou prusi (faire un emplastre après uno pougnaduro), li mau de règlo, li verme dóu quiéu e pèr lou meme endré, li moureno. Fau pamens pas en manja de trop.
Port : Erbo
Taio : 15 Ã 80 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Senecio
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Senecioneae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 Ã 4,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 Ã 2800
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Tepiero roucaiouso
- Esboudèu
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupo-Sud-Èst
Ref. sc. : Senecio doronicum (L.) L., 1759