Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Pirastre
Pyrus communis subsp. pyraster
Rosaceae
Àutri noum : Perussié, Perussias, Perierado, Perarado, Pruchié.
Nom en français : Poirier sauvage.
Descripcioun :Lou pirastre trachis dins li bos fres, lis ermas e li baragno. Es un pichot aubret que se recounèis à si fueio. Lou fau pas counfoundre emé soun cousin lou perié-bouscas, Pyrus spinosa. Aquéu a de fueio mens largo e un pecoui de fueio mens long e meme amé lou poumié-bouissaren, Malus sylvestris. Pèr aquest darrié, s'atrovo soulamen de 3 à 7 paréu de nèrvi sus si pu gràndi fueio (7 à 15 pèr li perié).
Usanço :Servié pèr enserta, èi pèr acò que s'atrovo dins li baragno. Li fru, apela prus bouscas, soun talamen acre e dur qu'es impoussible de li manja. Li fau acampa blet e li faire couire pèr la counfituro. Li fueio soun diuretico.
Port : Aubret
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pyrus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Ermas
- Bos fres
- Baragno
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pountico
Ref. sc. : Pyrus communis subsp. pyraster (L.) Ehrh., 1780
(= Pyrus pyraster (L.) Du Roi, 1772 )