Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763
Pastenargo
Daucus carota subsp. sativus
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Garroto, Pastanargo, Pastounargo, Pastenaio.
Noms en français : Carotte cultivée, Carotte.
Descripcioun :Cadun counèis la pastenargo o garroto cultivado emé sa racino coulourido (subsp. sativus). Nous vèn d'Afganistan. Se recounèis tambèn à si brout souvènt redoun e pas plat e à si fueio basalo bèn drecho. S'escapo raramen di culturo.
Usanço :Avès tóuti manja de pastenargo ! Pamens se saup mens que touto la planto èi manjadisso. Li fueio en rouseto soun goustouso, èron manjado à passa tèms au nostre. Li jòuini cambo podon èstre alestido cruso o cuecho autambèn li flour. Poudèn peréu acampa li fru, sènton bon e servon de sabourun. La pastenargo èi vertuouso contro li mau de vèntre e tambèn pèr assana li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,2 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Daucus
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Liò : Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Afganistan
Ref. sc. : Daucus carota subsp. sativus (Hoffm.) Schübler & G.Martens, 1834