Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sà uvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 Ã 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Bounet-de-capelan(-di-là rgi-fueio)
Euonymus latifolius
Celastraceae
Àutri noum : Fusan, Coulougnet, Grano-pesoulino.
Nom en français : Fusain à larges feuilles.
Descripcioun :Aquéu bounet-de-capelan-di-là rgi-fueio trachis pulèu dins li faio de mountagno, li pendis e li gaudre umide. Sèmblo proun à Euonymus europaeus, pamens si fueio soun mai larjo emé mens de costo (5 à 6 paréu) e subretout li flour e li fru soun pentamèro (5 petalo e 5 grano e pas 4). Peréu, lou dessubre di boursèu soun cresta (redoun encò l'autre). Coumpara emé lou bounet-de-capelan qu'èi tetramèro.
Usanço :A bessai li mémis usanço que lou bounet-de-capelan.
Port : Aubret
Taio : 1 Ã 3 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Euonymus
Famiho : Celastraceae
Ordre : Celastrales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 6 Ã 10 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 Ã 1600 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Faio
- Gaudre
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-mountagnouso
Ref. sc. : Euonymus latifolius