Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sà uvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 Ã 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Darboussiero
Datura stramonium
Solanaceae
Àutri noum : Erbo-di-darboun, Erbo-de-la-taupo, Castagnié-bastard, Endourmiasso, Tavanié.
Noms en français : Stramoine, Pomme épineuse.
Descripcioun :Aquelo planto se recounèis eisa emé si gròssi fueio retaiado, mai subretout si lòngui flour blanco o viouleto (meno Tatula) e si fru que sèmblon de castagno (ridoulet).
Usanço :La darboussiero, coume proun de meno de Solanaceae es uno planto empouisounanto. Ei bessai la mai dangerouso que i'ague encò nostre. S'en fau mesfisa, countèn forço alcalouïdo di proun fort que fan veni pèr un tèms fada e podon douna la mort se n'en esta pres de trop. A passa tèms servié pèr faire fugi li darboun e d'ùni se n'en servon contro li dourifoure que li babo crèbon un cop n'agué manja.
Port : Grando erbo
Taio : 30 Ã 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Datura
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Mèfi !
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Ribiero
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Americo
Ref. sc. : Datura stramonium L., 1753