Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800
Roure
Quercus petraea
Fagaceae
Àutri noum : Roule, Chaine, Ròure, Ròule, Rèure.
Noms en français : Chêne rouvre, Chêne sessile.
Descripcioun :Lou roure èi pas un aubre di proun coumun au nostre. Trachis naturalamen dins quàuquis endré séusous en prouvènço preaupenco dóu levant e dins lis aup marino. Se destrìo de soun cousin, lou roure-pecouia, Quercus robur que si fueio soun pourtado pèr un long pecou e que li fru soun justamen pas pecouia.
Usanço :Lis agland, amar, podon faire de farino manjadisso. Pamens, aleva dóu tèms de carestié, servien pulèu pèr nourri li pouorc. Lou bos èi de qualita pèr douna de fusto. La rusco a d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto) ; s'acampo sus li jóuini ramo, pièi èi chaplado e messo à seca.
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Quercus
Famiho : Fagaceae
Ordre : Fagales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 15 à 20 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Terraire safrous
- Bos fres
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Quercus petraea (Matt.) Liebl., 1784
(= Quercus robur L., 1753 )