Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris foetidissima & Stachys recta

fotò
fotò
Coutello(-pudènto)

Iris foetidissima

Iridaceae

Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.

Descripcioun :
Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.

Usanço :
La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Bos fres - Ribiero - Baragno - Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753

fotò
fotò
Tè-blanc

Stachys recta

Lamiaceae Labiaceae

Àutri noum : Tè-de-mountagno, Tè-de-Ventour.

Nom en français : Epiaire droite.

Descripcioun :
Lou tè-blanc vo de-mountagno es uno betounico coumuno que trachis dins li colo roucassouso e li tepiero seco. Se recounèis à si flour jauno tacado de poupro, bèn poulideto. Fai de mato flaco, soun port èi pulèu dre, èi peludo mai pas forço pamens. Coumpara emé la betounico-de-l'an qu'èi pulèu raro.

Usanço :
Coume lou dis soun noum, èro emplega coume tè, valènt-à-dire coume uno bevèndo qu'a de goust e pas trop d'usanço medicalo. O. Madon raporto : "N'en fasié de tisano, ma maire, acò lou campavian. Soi disant qu'èro un pau ... purgatiéu" (op.cit. p. 85).

Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Stachys
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae

Ordre : Lamiales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Colo - Basso mountagno - Roucaio
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Stachys recta L., 1767

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
C
R
CCC
CCC
CC
CCC
CCC
CCC

Iris foetidissima & Stachys recta

C
CC
R
R
R
ges
ges
ges

Coumpara Coutello(-pudènto) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Tè-blanc emé uno autro planto

fotò