Fenoui
Foeniculum vulgare subsp. vulgare
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Fenoun.
Noms en français : Fenouil, Fenouil commun.
Descripcioun :Lou fenoui, es uno planto bèn couneigudo que trachis dins la garrigo e lis ermas. Se recounèis à si flour jauno e au goust anisa de si flour, fueio o grano. Coumpara pamens emé lis à utris Apiaceae di flour jauno, s'avès pòu de vous engana.
Usanço :Se manjon li jóuini fueio, forço goustouso, en ensalado. Li cambo e li fueio se meton dins lou bouto-à -couiro. Li grano soun bono coume assabourin. Ajudo à lucha contro lou gounflige (carminativo). Pèr acò bouta à macera li flour dins l'aigardènt quà uqui semano, ço que dounara la "fenouieto". Se pren pèr digeri e "acò fai petia" (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Se pòu prendre peréu en tisano pèr lis enfant.
Port : Grando erbo
Taio : 2 Ã 2,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Foeniculum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 Ã 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Jun à avoust
Liò : Garrigo
- Ermas
- Camin
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Foeniculum vulgare subsp. vulgare Mill., 1768
Ranouncle(-di-fueio-d'Ã pi)
Ranunculus sceleratus
Ranunculaceae
Àutri noum : Renouncle, Jaunoun.
Nom en français : Renoncule scélérate.
Descripcioun :Planto annalo que pau faire mai de 50 cm d'aut, de canau e di relarg umide. Si cambo soun bèn drecho e si fueio lusènto ; douno de pichòti flour jauno emé de gros carpello que fan uno gibo sus le dessubre. Li fueio soun de dos meno diferènto ; aquésti d'en bas soun un pau roundo e dounon d'èr à -n-aquéli de l'à pi, au contro de li d'en aut que soun coumpausado de tres partido lineà ri.
Usanço :Aquéu ranouncle, coume proun, es uno planto empouisounanto. Brulo la pèu e avisas-vous de lou pas manja qu'èi forço marrit pèr lou vèntre e li ren. Parèis que de lou manja fai veni un sourrire embefia.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 100 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Ranunculus
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,6 Ã 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Mèfi !
Abriéu à setèmbre
Liò : Palun
- Ribiero
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Ranunculus sceleratus L., 1753