Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Cransoun(-Ã -fueio-de-tenchuriero)
Ionopsidium glastifolium
Brassicaceae Cruciferae
Nom en français : Cranson à feuilles de pastel.
Descripcioun :Lou cransoun-à -fueio-de-tenchuriero es uno grando erbo que pòu faire fin qu'à 1,5 m. Se rescontro dins li palun e li sagnas pas trop liuen de la mar (aigo-sau). Se recounèis à si fueio entiero qu'embrasson la cambo emé douas auriheto. Li siliculo an un estile courtet e caupon de grano emé d'espineto. Pèr d'ùni la planto sarié naturalisado, mai èi couneigudo en Prouvènço desempièi l'an pebre.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero, pamens estènt un caulet, dèu èstre manjadis. Coume es apara lou miés èi de lou regarda.
Port : Erbo
Taio : 30 Ã 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Ionopsidium
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 Ã 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 100 m
Aparado :
Vo
Mai à avoust
Liò : Palun
- Sagnas
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Ionopsidium glastifolium (L.) M.Koch, 2012
(= Cochlearia glastifolia L., 1753 )