Erbo-de-la-rato
Asplenium scolopendrium
Aspleniaceae
Àutri noum : Lengo-de-cèrvi, Lengo-de-biòu.
Noms en français : Scolopendre, Scolopendre officinale.
Descripcioun :L'erbo-de-la-rato trachis dins li relarg umide en ribo de ribiero e à l'oumbro. Se recounèis à si gràndi foundo verdo, lusènto e sènso auriheto (pas coume Asplenium sagittatum). Dessouto li fueio, li sore soun en long e de biais de cade cousta.
Usanço :A passa tèms se disié qu'èro bono contro lis enfecioun de la rato (d'aqui que vèn lou noum) e peréu dóu fege. Aro, se pren pulèu contro lou tussi (espetouranto). Ei peréu astringènto e remoulissènto. Es uno di planto que sèrt pèr lou "sirop de cicòri".
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Asplenium
Famiho : Aspleniaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Paret
- Relarg umide
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Asplenium scolopendrium L., 1753
Amourié-blanc
Morus alba
Moraceae
Àutri noum : Amourié, Amouhié, Amourié-rose.
Nom en français : Mûrier blanc.
Descripcioun :L'amourié-blanc se rescontre encaro d'eici, d'eila, dins li colo e la campagno. S'èi naturalisa dins la valado dóu Rose. Se recounèis à si fueio óuvalo, en cor à la baso, e dentado. Se pòu vèire de varieta roso que ié dison amourié-rose (fotò).
Usanço :Se saup que l'amourié, que nous vèn d'Asìo dóu couchant, fuguè proun cultiva pèr abali, emé si fueio, li magnan. Aquéli d'aqui manjon rèn qu'acò. Lou fru de l'amourié-blanc se manjo pas gaire au nostre, au contro de l'amourié-negre. Li fueio soun vertuouso pèr ajuda à digeri e dourmi, pèr lucha contro li fèbre e coume remaisso doulour.
Port : Aubre
Taio : 2 à 10 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Morus
Famiho : Moraceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Baragno
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Proche d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Morus alba L., 1753