Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Apium graveolens & Hyoscyamus niger

fotò
fotò
Àpi-sóuvage

Apium graveolens

Apiaceae Umbelliferae

Autre noum : Àpi.

Noms en français : Ache, Céleri.

Descripcioun :
L'àpi-sóuvage que se rescontro dins li palun e li relarg bagna proche de mar (var. graveolens), èi quàsi la memo planto qu'aquesto cultivado dins nòstis ort (var. dulce). Se recounèis à si fueioun un cop divisa generalamen en sèt gros fueioun e à si brout (oumbello) sènso bratèio. Coumpara pamens emé la berlo-bastardo di proun coumuno e la berlo que trachisson dins li mémi relarg e ié sèmblon un pau (manjadisso tambèn).

Usanço :
L'àpi es uno planto bèn couneigudo au nostre e s'adoubo d'un mant un biais (crus e cue). Li grano tambèn soun un bon sabourun. Èi couneigu pèr èstre uno planto diuretico, depurativo, estoumatico e carminativo. Se saup bessai mens que proun toucado emé li man, pòu douna, au soulèu, de problèmo de pèu (foutousensibilisanto).

Port : Erbo
Taio : 0,3 à 0,8 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Apium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae

Ordre : Apiales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 100 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre

Liò : Palun sala - Sourgènt sala - Ribiero
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Apium graveolens L., 1753

fotò
fotò
Erbo-dóu-mau-de-dènt

Hyoscyamus niger

Solanaceae

Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.

Nom en français : Jusquiame noire.

Descripcioun :
L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.

Usanço :
"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.

Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae



Coulour de la flour : Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : fotò

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
RR
ges
R
R
ges
R
ges
ges

Apium graveolens & Hyoscyamus niger

R
C
ges
R
C
ges
ges
ges

Coumpara Àpi-sóuvage emé uno autro planto

fotò

Coumpara Erbo-dóu-mau-de-dènt emé uno autro planto

fotò